Zašto se doba Stefana Nemanje u istoriografiji smatra nultom tačkom na merilu trajanja srpske državnosti?
Srbija je postojala mnogo pre Stefana Nemanje. Srpski vladari su i pre njega dobijali visoka zvanja u Konstantinopolju i ulazili u najviši krug aristokratije. Vizantijski carevi su imali ključnu ulogu u izboru srpskih arhižupana, pa Nemanja ni po tome nije izuzetak. Ipak, on je suštinski drugačiji od prethodnika.
– Nemanju postavlja vizantijski car, ali on se osamostaljuje i uspešno parira najmoćnijoj zemlji tadašnjeg sveta državničkom veštinom, vojskom, znanjem i bogatstvom za koje nemamo pojma gde ih je stekao – kaže vizantolog prof. dr Vlada Stanković, s Filozofskog fakulteta u Beogradu.
Isti Nemanja, koji se u Carigradu politički smatra zapadnjakom, stvara srpski civilizacijski i državni identitet oslonjen na Vizantiju. To je zaokret koji Srbiju sa seoskih putića i kozjih staza dovodi na auto-put istorije, gde smo i danas. Znate, država nije pitanje DNK već civilizacije.
Od Nemanje Srbe u Konstantinopolju više ne smatraju varvarima već civilizacijski ravnopravnima. Nemanjin sin Stefan Prvovenčani se ženi vizantijskom princezom i dobija neverovatnu titulu sevastokratora, postaje član uže carske porodice!
Isti Nemanja, koji se u Carigradu politički smatra zapadnjakom, stvara srpski civilizacijski i državni identitet oslonjen na Vizantiju. To je zaokret koji Srbiju sa seoskih putića i kozjih staza dovodi na auto-put istorije, gde smo i danas. Znate, država nije pitanje DNK već civilizacije.
Od Nemanje Srbe u Konstantinopolju više ne smatraju varvarima već civilizacijski ravnopravnima. Nemanjin sin Stefan Prvovenčani se ženi vizantijskom princezom i dobija neverovatnu titulu sevastokratora, postaje član uže carske porodice!
Istorija koristi Savin podatak da je Nemanja rođen 1113, a umro 1199, a po toj računici on je vladao do 83. godine, kad se odrekao svetovnog života, otišao na Atos, sagradio Hilandar i umro – navodi dr Stanković. – I u doba današnje medicine teško je zamisliti Nemanju u poznim godinama, kad je većina njegovih vršnjaka već pokojna, kako učestvuje u bitkama i vodi javnu i tajnu politiku od Nemačke do Konstantinopolja.
Nemanja je misterija kojom počinje sjajno doba srpske državnosti čiji se vladari često smenjuju nasilno, ali nikada na štetu države koja neprestano napreduje. Srbija je od Nemanje civilizacijski deo komonvelta Vizantije, s čijom carskom porodicom Nemanjići sklapaju političke brakove i ratne saveze jednako često kao i s njenim protivnicima. U Nemanjino doba jedini srpski interes je Srbija. On zna kad Barbarosa kreće u krstaški pohod, šta namerava dužd Dandolo, s kojom silom na Srbiju kreće car Manojlo Komnin. Ipak, najveća Nemanjina tajna je kako i iz najtežeg poraza izlazi nepobeđen. Naime, kad lično imperator Komnin krene u pohod na Srbiju, Nemanja ne žrtvuje narod. On vezuje omču oko vrata, kida rukave i bosonog dolazi pred cara pružajući mu balčak mača čije g**o sečivo drži u ruci.
– Car vodi poraženog srpskog župana ulicama Konstantinopolja u trijumfalnoj povorci, dok ga svetina grdi i gađa svim i svačim – navodi dr Stanković. – Vizantijski hroničari beleže da se kršni Nemanja ne obazire na rulju već ponosito hoda, što zbunjuje gomilu. Car ga zatim uvodi u palatu i mesec dana mu pokazuje najveći grad sveta Konstantinopolj, centar blistave kulture. To je nezapamćen i neobjašnjiv tretman zarobljenika.
(203)